Bắc và Nam

BẮC VÀ NAM

Tôi, nó và Thái Bình lập thành một bộ ba từ hồi cấp hai. Nó là "người đến sau" bởi tôi và Thái Bình chơi với nhau từ bé, nhà lại ở gần nhau, ấy vậy mà tính cách của tôi và nó lại có những điểm hợp nhau hơn là tôi với Thái Bình. Nó mất ba, Thái Bình mất má, còn tôi có tâp hợp "những phần còn lại" của gia đình hai đứa. Nó nhút nhát nhưng chăm và học giỏi nên trở thành tổ trưởng tổ tôi và kiêm luôn cán sự Văn của lớp. Chơi với nhau cả năm trời, tôi và Thái Bình mới ngớ ra một lẽ: Thái Bình là quê hương của nó, một sự trùng hợp lạ kỳ!

Hóa ra nó là người gốc Bắc, mặc dù nhìn nó chẳng có vẻ gì là như vậy. Khuôn mặt bầu bĩnh, tóc ngắn trên vai, đôi mắt trong thiện cảm và điều quan trọng nhất là nó nói rặt giọng miền Nam, chỉ trừ cách gọi "bố, mẹ" trước giờ là không thay đổi. Nó bảo theo gia đình vào Nam từ bé, thành ra thế. Có lẽ cũng vì nó không có vẻ gì là người Bắc nên tôi và Thái Bình mới có thể chơi với nó lâu như vậy, bởi lẽ tôi và Thái Bình vốn... không ưa gì người Bắc.

Trong con mắt của chúng tôi, người Bắc là những người có khuôn mặt xương xương, khắc khổ, giọng nói trọ trẹ, khó tính và keo kiệt quá đỗi. Cứ xem mấy người ở khu chợ gần nhà tôi thì biết, người bán thì khó chịu, đanh đá cứ như muốn đuổi khách đi, kẻ mua thì kì kèo từng vài đồng bạc! Người Bắc lại còn "gia trưởng" với những phép tắc kỳ quặc. Chẳng hạn như ông Tùng ở nhà bên, không cho nhỏ Trang cắt tóc, dù thời tiết nóng trời thần còn tóc nhỏ thì dài thoòng, xơ xác chẳng khác gì rạ mùa sạ lúa. Ăn cơm thì phải chào mời nhau như người xa lạ. Người Bắc lại hay khách sáo và giả tạo, như nhỏ Cần, bụng thì ghét thằng Huy thừa sống thiếu chết nhưng trước mặt lại cười nói rôm rả cứ như là bạn bè thân nhau lắm...

Nó và nhà nó thì không như vậy. Cái "chất Bắc" trong nó chỉ còn thể hiện ở cái vẻ nghiêm khắc mẫu mực đến khó chịu như một "bà cụ non". Ai đời ăn vụng hay nói chuyện đôi chút trong giờ học, chuyện thường tình của lũ đứng sau quỷ ma tụi tôi, nó cũng ghi tên trừ điểm cho được. Ngay cả tôi và Thái Bình, nó cũng chẳng nương tay chút nào! Với việc chửi thề - nói tục, điều nó "kị" nhất thì nó lại càng thẳng tay "đàn áp" (như lời thằng Hải đôi lúc vẫn than với tôi). Giờ sinh hoạt chủ nhiệm, bao giờ tổ tôi cũng chiếm nhiều thời gian nhất bởi bản báo cáo dày đặc những sai phạm của hầu hết thành viên trong tổ do nó liệt kê. Đã vậy, nó lại còn kiểm tra bài vở gắt gao làm đứa nào cũng phải e dè.

Còn nhớ có lần cô định chuyển Nam, "con sâu lười" của lớp sang tổ tôi để "tổ trưởng kèm cặp" như lời cô nói. Thế nhưng cô chưa dứt lời thì "con sâu lười" đã nhảy vào họng:

- Cô ơi, cô chuyển em đi đâu cũng được chứ đừng chuyển sang tổ đó, tổ trưởng khó lắm cô ơi...

Cả lớp cười rần. Nó cũng phì cười!

*

Khó tính là vậy nhưng nó lại rất mẫn cán trong vai trò cán sự Văn. Nó tận tình giảng giải hết bài văn này đến bài thơ kia, đôi lúc cũng biết "châm chước" bớt một vài trang trong hàng chục trang chép phạt cho mấy đứa bạn chưa thuộc bài kỹ! Hỏi sao mấy đứa đó không thầm biết ơn nó cho được khi cô toàn bắt chép phạt trong thời điểm bài vở ngập đầu! Dù biết nó hiền lành, không bị ai chơi khăm hay ganh ghét gì, tôi và Thái Bình đôi lúc vẫn góp ý:

- Mày khó vừa thôi, khó quá mau già, tụi nó lại đâm ghét!

- Vậy mà khó cái gì, tui nhắc đến hai, ba lần mới ghi tên. Với lại tui có ghi tên oan cho ai bao giờ đâu!

- Đúng là vẫn có cái "chất Bắc" trong người - Thái Bình châm chọc.

- Nè, đừng quên tên của bạn này cũng có "chất Bắc" đó nha!

- Hổng dám đâu, vô tình trùng hợp thôi chứ bộ. Dù sao thì tui cũng hổng ưa gì người Bắc. Câu kết luận quen thuộc của tôi và Thái Bình!

Mà đâu phải chỉ có tôi với Thái Bình là "hổng ưa người Bắc", cả nhỏ
Hằng ngồi cạnh nó hồi cấp ba cũng vậy chứ đâu. Cái vẻ của nó cứ đánh lừa hết người này đến người khác và nhỏ Hằng cũng không phải là ngoại lệ, thế nên nhỏ cứ vô tư "chửi rủa" mấy thằng người Bắc mới vào lớp:

- Trời ơi, nhìn mấy đứa đó khó ưa gì đâu. Sao mà tui ghét cay ghét đắng người Bắc vậy hông biết. Tụi nó cứ trân tráo, ích kỉ, "dzô dziên" đến là khó chịu...

- Tui cũng là người Bắc nè - Nó quay sang Hằng tỉnh rụi làm con nhỏ nín thinh, gượng gạo.

- Ủa... ủa... vậy đó hả. Xin lỗi nha, là tui nói mấy đứa con trai kia kìa!

- Hổng có gì, ở đâu cũng có từng người thôi, Hằng đừng có vơ đũa cả nắm như vậy!

Nó và Hằng vẫn ngồi cạnh nhau, chỉ có điều mỗi lần muốn rủa mấy đứa con trai kia, Hằng lại "mào đầu":

- Tui hông có nói bạn này đâu nha!

***

Nó nhút nhát, đến độ tôi và Thái Bình phải hồ nghi không biết nhút nhát có phải là một trong những bản tính của người Bắc? Nhưng mà mấy đứa người Bắc tôi biết, đứa nào cũng tợn hết trơn nên nhút nhát chắc là thuộc tính của "người trung gian" như nó. Thế là tôi và Thái Bình cứ phải kéo nó đi chỗ này chỗ kia để nó mất dần cái "chất dở dở ương ương" không đáng có ấy đi, hôm giao lưu với Đoàn trường N. là một dịp.

Ba đứa đang long nhong đi kiếm hội trường thì một thằng con trai ở đâu đâm sầm vào nó từ phía sau. Nó chỉ nhíu mày, khó chịu còn kẻ "xấu số" kia bị tôi và Thái Bình dập cho một trận te tua (tất nhiên là bằng lời). Ấy vậy mà thành quen biết nhau dù cái giọng Bắc đặc sệt làm tôi và Thái Bình lắm lúc phải nhịn cười:

- Mấy cậu nàm tớ đuổn hẳn quan liệm viền con gái miền Lam

- Vậy bạn nghĩ con gái miền Lam thế lào? Thái Bình nhại giọng trong khi tôi cứ bụm miệng để khỏi bật cười thành tiếng.

- Thì đua đòi, ăn diện, trâng trố... lói chung nà không giống như mấy cậu.

Nó nãy giờ cạy miệng không nói, chỉ được dịp buông cái câu lý sự cố hữu của mình:

- Bạn này thay đổi được thì tốt, ở đâu mà chẳng có người thế này thế kia.

Tôi chẳng để ý gì đến điều đó, chỉ ghé tai nó rù rì:

- Cứ "cậu cậu, tớ tớ", Nam thì bảo là Lam khó nghe ghê!

- Dzô dziên hông, giọng mỗi vùng mỗi khác chớ!

Tuy "đài" của tôi và Thái Bình phát nhiều hơn nhưng Lâm, người bạn mới quen vẫn thích nói chuyện với nó hơn là với hai tụi tôi. Có lẽ tại Lâm biết được trong nó vẫn thấm đầy "chất Bắc" chứ không phải rặt gốc miền Nam như tôi và Thái Bình.

Tôi không ưa người Bắc vì... tôi là người Nam, thế nên người Bắc cũng chẳng thiện cảm lắm với người Nam, đó là điều dễ hiểu! Nói đâu xa xôi, ngay như với má nó, tư tưởng đó vẫn còn tồn tại, dù chỉ là một chút xíu và cũng không đến nỗi gay gắt lắm. Với má nó thì người Nam lười biếng, ăn chơi, quậy phá lắm, lại không có được "cái vẻ chân chất của người Bắc mình". Cứ mỗi lần có dịp bàn về người Nam, má nó lại lôi ra từ "bà Hồng nợ chồng nợ chất mà vẫn suốt ngày môi son má phấn, móng tay móng chân đỏ choét ngồi ăn hàng ngoài đầu hẻm"; cho đến vợ chồng chú Hùng ăn uống phè phỡn để mặc ông bố già xọm ngồi nhìn trân trân mà chẳng mời được một tiếng. Rồi từ ông Thịnh suốt ngày bài bạc, rượu chè, cá độ; thằng Tâm ăn chơi sáng đêm, rồ ga, lạng lách ngoài đường cho đến cô Sáu lớn tiếng la chồng mắng con, cạnh khóe với mẹ chồng... Cuối cùng má nó kết luận "Ở ngoài mình thử làm vậy xem có sống nổi với làng nước không thì biết!". Nó lại phải làm "công tác tuyên truyền":

- Mẹ ơi, ở đâu mà chẳng có người tốt, kẻ xấu hả mẹ. Chứ như chú Thành, chú Hiển bạn bố đó thì sao?

Nhắc đến chú Thành, chú Hiển, tôi biết chắc chắn nó thắng thế. Hai chú, một ở Cần Thơ, một ở An Gi
ang, chẳng hiểu duyên số thế nào mà lại gặp và thân với nhà nó còn hơn anh em ruột thịt. Bao giờ tôi cũng nghe nó nhắc đến chú Thành, chú Hiển với một giọng vô cùng tôn kính và ngưỡng mộ, cứ như là hai người ấy đại diện cho tất cả người tốt ở miền Nam vậy!

- Ờ, thì tại mấy chú tiếp xúc nhiều với người Bắc nên có khác!

"Mẹ tui chỉ biết chống chế vậy", nó bình luận khi kể cho tôi và Thái Bình nghe.

*

Không biết có lựa chọn hay sắp đặt gì không mà anh rể, chị dâu nó cũng toàn là người Bắc. Nó vẫn cười cười nói với má nó:

- Con sẽ lấy chồng Nam cho mẹ xem!

- Con nhỏ này định phá vỡ truyền thống nhà mình đó mẹ! Chị nó châm chọc.

- Nhưng lỡ yêu rồi thì sao?

- Ờ... thì tình cảm của bay, ai cấm được.

***

Ra trường rồi mà nó vẫn mẫu mực với lối xưng hô "tui- bạn này". Tôi hay chỉnh nó:

- Trời, giờ này còn "tui-bạn này" gì nữa, cứ "mày-tao" cho thân mật.

- Kệ tui, quen rồi không bỏ được. Nó vẫn hay cố chấp vậy!

- Biết ngay, mày sẽ nói vậy mà!

- Biết rồi sao còn cứ chỉnh?

- Thôi, mệt mày quá! Mà mày biết chuyện Thái Bình đang quen một anh chàng làm chung với nó hông? Lại dân Bắc chính hiệu mới chết chớ!

- Aha! Sao giờ này mới nói. Nó la lên đầy sảng khoái, cứ như là nó quen được anh chàng đó chứ không phải là Thái Bình vậy. Rồi nó tiếp: đó, cho chừa cái tật, đúng là "ghét của nào trời trao của đó". Còn bạn này nữa, coi chừng đó!

- Xí, hổng dám đâu!

Dù "xí" nhưng câu cảnh báo của nó vẫn làm tôi chột dạ. Chỉ mới kể cho nó nghe sơ sơ chuyện cái ông người Bắc trong lớp tiếng Nhật thôi mà nó đã phán:

- Coi chừng ổng thích bạn này!

Kể hết dám nó nhảy cẫng lên "Aha, ổng yêu bạn này rồi!". Mà cái ông đó cũng lạ, suốt ngày quay xuống chọc tôi với nhỏ Hân cùng bàn. Nhớ hồi hôm, ổng hỏi tên, tôi nói xạo ổng chơi. Ai dè, giờ nghỉ ổng đi dò hỏi sao đó mà dzô lớp la tên tôi thiệt lớn làm cả lớp quay nhìn tôi như sinh vật lạ, quê gần chết! Đã cái giọng Bắc nói khó nghe huống gì la. Tôi với nhỏ Hân ngồi sau ổng là cứ cười miết! Bởi vậy khi nghe nó phán, miệng tôi đáp "Thôi, cho tao xin" nhưng trong lòng vẫn nôn nao không yên...

*

Thái Bình họp nhóm trong một chiều hè. Cái nóng ẩm của mưa nắng miền Nam bất chợt làm khí trời oi nồng. Thế nên chuyện Thái Bình vừa tuyên bố lại càng làm tôi và nó thêm ngột ngạt:

- Tụi tao chia tay rồi!

Sau một hồi ngạc nhiên, tôi và nó mới cất lên được hai chữ "sao vậy?". Con nhỏ hơi nghèn nghẹn:

- Ăn chơi dữ quá, lại hay... (Rồi đột nhiên tỉnh rụi) Mà thôi, nhiều nguyên nhân lắm, nói chung là hông hợp nữa thì bai!

- Đó thấy chưa, ai biểu quen người Bắc làm chi...

Tôi chợt bụm miệng lại trước cái liếc mắt của nó:

- Đừng quên tui cũng người Bắc đó nha!

- Ừ, mà chơi với mày riết rồi tụi tao cũng quên luôn điều đó, với lại mày khác!

Khi chỉ còn hai đứa, nó băn khoăn:

- Nhỏ Thái Bình này tình cảm cứ lung tung. Không chín chắn cũng không dứt khoát. Quen dễ dàng nên chia tay cũng dễ dàng quá. Là bạn bè hông lẽ mình cứ để mặc nó vậy sao?

Tôi khoát tay:

- Ôi thôi, nói đến chuyện yêu đương của nó làm gì cho mệt. Người yêu của nó hằng hà, tao chưa kịp biết mặt người trước thì nó đã kịp chia tay và quen người sau rồi. Tao cũng kêu là phải có điểm dừng chân mà ai biết con nhỏ có chịu nghe hông...

Rồi bỗng dưng hai đứa cùng trầm tư, chắc nó cũng đang miên man nghĩ như tôi, hơn chục năm quen biết rồi còn gì! Mãi một lúc sau, tôi mới buột miệng phá vỡ không gian tĩnh lặng đó bằng một câu không hề nghĩ trước:

- Mà nè, mày đừng quen... người Bắc nha!

- Sao vậy?

- ...Chẳng sao cả, chỉ dzậy thôi.

- Trời ơi, ai biết được đâu mà nói trước...

*

Cũng may là nó không nhận lời với tôi chuyện đó. Một ngày tự nhiên thấy rối rắm trong lòng, tôi lấy xe chạy lòng vòng rồi không hiểu sao lại dừng ngay nhà nó.

- Lâu rồi bạn này không xuống đây, toàn là tui lên đó không hà, dzô nhà chơi.

- Thôi, ngồi ngoài hiên chơi cũng được.

- Sao vậy, có tâm sự gì hả? Cứ như là nó nhìn thấu được những gì đang xáo trộn trong đầu, trong tim tôi. Sợ nó nhất điểm này!

- Tao cũng hông biết nữa... Nhưng nè, con trai người Bắc... gia trưởng lắm phải hông?

- Chứ lúc trước ai kêu ca với tui như vậy mà bây giờ lại hỏi? Tôi thấy trong mắt nó nụ cười tinh nghịch đến là ghét, người ta hỏi thiệt mà!

- Thì tao chỉ thấy vậy chứ có biết rành rẽ gì đâu?

- Nói chung thì gia đình người Bắc có quy củ, khuôn phép hơn rồi nhưng nhiều nhà cũng thoải mái, dễ thương lắm, như nhà tui nè!

Nói rồi nó phá lên cười. Hỏi là vì không còn ai để hỏi chứ tôi biết thiệt ra nó cũng có hiểu nhiều hơn tôi được bao nhiêu đâu!

- Mày dạo này cũng xạo dữ!

- Mà bạn này có chuyện gì hả?

Tôi sợ nếu ở lâu thêm lát nữa thì nó sẽ nhìn xuyên qua đầu mình mất, thế nên tôi vội đứng lên:

- Có gì đâu, thôi nói với má mày là tao dzìa.

Nói rồi tôi phóng xe đi, chỉ nghe văng vẳng tiếng "dzô dziên" của nó ở đằng sau. Hình ảnh gã người Bắc trong lớp tiếng Nhật lại hiện lên đầy ám ảnh. Lúc thì chọc tôi cười, lúc lại giải vây cho con xe của tôi giữa một rừng xe cộ, khi lại theo tôi qua những đoạn đường tối tăm, vắng vẻ cho đến đầu hẻm nhà tôi mới quay về... Tôi cũng không ngờ là gã cũng biết galant đến vậy! Nhưng mà dù sao đi nữa thì gã vẫn cứ là người Bắc, mà tôi thì làm sao có cảm tình với người Bắc được chứ?!

*

Nó đến nhà tôi, theo sau là một tên con trai lạ hoắc. Tôi tròn mắt, cuối cùng nó cũng "trình diện" người có hình ảnh ngự trị trong trái tim nó nhiều hơn cả tôi và Thái Bình. Hai đứa tôi còn giật mình hơn trước cái giọng Bắc lơ lớ của người đó. Thấy cái liếc mắt của tôi, nó nhăn răng:

- Ôi dào, Bắc với Nam gì chẳng phải cũng đều là người Việt Nam đó hay sao. Điều quan trọng là tình cảm của mình thôi! Nói rồi nó nháy mắt đầy lém lỉnh.

Lần này chỉ riêng tôi thót tim. Cái chữ "ôi dào" của nó sao lại giống giọng gã người Bắc vẫn la lên mỗi lần đùa giỡn với tôi thế không biết. Còn nó nữa, nó có cái giọng điệu ấy từ bao giờ thế nhỉ?...

Một ngày Qn nhắn offline bảo đang đau đầu chuyện tình cảm, kêu mình online. Chat với Qn, thấy cô nàng có tình cảm với ng` ta rõ ràng nhưng lại cứ e dè "hắn là ng` Bắc. Mà Qn ko ưa ng` Bắc"... Cái chuyện Bắc - Nam này cũng khó lường lắm Qn. Đâu có người tốt và người xấu ở hẳn hai vùng miền?